Mija 76 lat od pamiętnego września 1939 r., kiedy to niemiecki atak na polską Wojskową Składnicę Tranzytową w Wolnym Mieście Gdańsku rozpoczął najstraszniejszą z wojen w historii ludzkości – mówił przewodniczący Rady Powiatu Jarosław Suski we wtorek 1 września. Przed Pomnikiem Sybiraków zebrały się władze Miasta i Powiatu, a także kombatanci, młodzież i przedstawiciele instytucji publicznych.
Treść przemówienia Jarosława Suskiego
„Bilans tych sześciu tragicznych lat wyraża się nie tylko liczbą poległych i zamordowanych. To także ogrom strat materialnych, które dotknęły szczególnie Polskę. Chylimy czoło w hołdzie przed odwagą i bohaterstwem żołnierzy września, którzy wtedy bronili niepodległości. Z perspektywy minionych lat porównujemy osiągnięcia naszej, 25- letniej niepodległości z dorobkiem dwudziestolecia międzywojennego. Tym wyraźniej widzimy jak wiele szans i nadziei Polaków zostało przekreślonych w tamten wrześniowy poranek.
Po klęsce wrześniowej nadeszły czarne lata okupacji. Krwawy terror obu okupantów przyniósł śmierć milionów Polaków. Ofiarą nazistowskich zbrodni padł co czwarty polski uczony i co czwarty polski ksiądz katolicki, co piąty polski nauczyciel . Liczby te nie obejmują cierpień ponad dwóch milionów Polaków wysiedlonych przymusowo ze swych domów, ponad dwa i pół miliona robotników przymusowych z Polski oraz ok. dwustu tys. polskich dzieci uprowadzonych w celach germanizacyjnych, z których większość nie powróciła nigdy do swych rodzin.
Polacy doświadczeni także napaścią Rosji Sowieckiej 17 września 1939 r., deportacjami w głąb Rosji, perfidią zbrodni katyńskiej, stawiali sobie pytanie, czy pierwszy dzień wolności Europy będzie również pierwszym dniem wolności dla Polski. Niestety o powojennych losach Polaków zdecydowały w Jałcie wielkie, zwycięskie mocarstwa realizując przede wszystkim swoje interesy.
W sierpniu 1980 roku Gdańsku znów znalazł się w centrum historii. "Solidarność" w Stoczni Gdańskiej otworzyła Polsce i innym krajom drogę do wolności. To "Solidarność" dokonała ostatecznego przełomu, który wyzwolił Europę i świat z jarzma komunizmu.
Szanowni Państwo
My Polacy wiele razy w swej historii boleśnie odczuliśmy, że bezpieczeństwo i pokój nie są dane raz na zawsze. Jeden z wniosków, jakie z tych doświadczeń wyciągnęliśmy, to ten, aby nigdy nie być osamotnionym wśród innych narodów, aby pamiętać o idei solidarności. Dzisiaj, kiedy jesteśmy członkiem sojuszu atlantyckiego i zjednoczonej Europy, możemy, uznać ten cel za osiągnięty. Ale przekonujemy się nieomal codziennie, że również bezpieczeństwo tych wspólnot nie jest czymś oczywistym, czymś, co otrzymuje się za darmo. Dlatego przypominanie polskiej lekcji historii to obowiązek wobec naszego własnego Narodu, wobec tych pokoleń, które odeszły, tych żyjących dzisiaj i tych, które przyjdą po nas.”
Upływający czas sprawia, że wśród nas coraz mniej jest świadków i uczestników tamtych wydarzeń. W imieniu władz samorządowych oraz wszystkich mieszkańców naszego miasta składam wyrazy najgłębszego szacunku i czci wszystkim żołnierzom, walczącym o wolną i niepodległą Polskę na wszystkich frontach II wojny światowej .Pragnę oddać także cześć wszystkim cywilnym i wojskowym ofiarom tego dziejowego kataklizmu. Niech odpoczywają w pokoju.